Η “Γενιά των 700 Ευρώ - G700″ για την Παιδεία

Δημοσιεύουμε την πρόταση που απέστειλε η ομάδα “Γενιά των 700 Ευρώ - G700″ ως βάση διαλόγου για την παιδεία στα πολιτικά κόμματα.

Οι θέσεις που ακολουθούν αποτελούν την βάση της πρότασης της ομάδας “Γενιά των 700 Ευρώ - G700″ για την αναβάθμιση της εκπαίδευσης και αποστάλησαν σε όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα στα πλαίσια ενός e-διαλόγου για την παιδεία:

1. Λύκειο στα πρότυπα του International Baccalaureate (I.B.)

Η νέα αρχιτεκτονική της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης

H δευτεροβάθμια εκπαίδευση διακρίνεται σε δύο φάσεις: την πρώτη την αποτελεί το τετραετούς φοίτησης γυμνάσιο και τη δεύτερη το διετούς φοίτησης λύκειο το οποίο οργανώνεται κατά τα πρότυπα του διεθνούς απολυτηρίου (International Baccalaureate - IB)”

Περιεχόμενο Σπουδών

Μετά την τετραετή φοίτηση στο γυμνάσιο, ο μαθητής εισάγεται στο νέο διετές Λύκειο. Εκεί καλείται να διαλέξει ένα μάθημα από 6 υποχρεωτικά επιστημονικά πεδία. Καλείται ουσιαστικά να διαλέξει 1) μία μητρική γλώσσα, 2) ένα επίπεδο δυσκολίας μαθηματικών, 3) μία κοινωνική επιστήμη, 4) μία θετική επιστήμη, 5) μία ξένη γλώσσα, 6) μία ελεύθερη επιλογή απ’ οποιοδήποτε επιστημονικό πεδίο ή τέχνη επιθυμεί, για παράδειγμα από κουζινική και καλλιτεχνικά μέχρι θρησκευτικά.

Ανάλογα με την κατεύθυνση που θέλει να ακολουθήσει αργότερα στο πανεπιστήμιο ή ανάλογα με τα ενδιαφέροντά του, ο μαθητής θα επιλέγει τρία μαθήματα σε προχωρημένο επίπεδο δυσκολίας και 3 σε μεσαίο επίπεδο δυσκολίας.

Ταυτόχρονα μία ώρα τη βδομάδα θα υποχρεούται, άνευ εξετάσεων και με μόνη υποχρέωση την παράδοση μιας σύντομης γραπτής εργασίας στο τέλος της διετίας, να παρακολουθεί μάθημα θεωρίας της γνώσης κι επιστημολογίας. Ο βαθμός θα προσμετράται στον τελικό βαθμό του απολυτηρίου.

Υποχρεωτικός Εθελοντισμός

Παράλληλα με το ακαδημαϊκό πρόγραμμα σπουδών και μέσα στη διετία ο μαθητής θα είναι υποχρεωμένος να συμπληρώσει 150 ώρες κοινωνικής προσφοράς και εθελοντικής δραστηριότητας, η οποία θα πιστοποιείται από τον φορέα στον οποίο αυτή εκτελείται.

Διδακτική Φιλοσοφία

Η διδακτική φιλοσοφία αλλάζει και χρησιμοποιείται πλέον το πολλαπλό βιβλίο ύστερα από επιλογή του καθηγητή. Οι καθηγητές υποχρεούνται σε μία μετεκπαίδευση και ενημέρωση το χρόνο με αντικείμενο τις εξελίξεις της επιστήμης την οποία διδάσκουν προσαρμοσμένης στις ανάγκες και το ακαδημαϊκό πρόγραμμα του νέου Λυκείου. Τα έξοδα συμμετοχής καλύπονται από το κράτος και υπάρχει και μια μικρή αποζημίωση.

Εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο

Στις αρχές του δεύτερου έτους σπουδών, οι μαθητές καταθέτουν μηχανογραφημένες αιτήσεις με βιογραφικό σε ειδική Ανεξάρτητη Αρχή Εισόδου στο Πανεπιστήμιο, όπου δηλώνουν τα πανεπιστήμια στα οποία επιθυμούν να φοιτήσουν. Η αρχή μπορεί να δημιουργηθεί στη βάση της πρότασης του πρύτανη του ΕΚΠΑ κυρίου Μπαμπινιώτη ή να αποτυπώσει το μοντέλο της Βρετανικής Αρχής UCAS. Τα πανεπιστήμια βάσει βαθμολογίας και βιογραφικού κάνουν προσφορά σε αριθμό μαθητών που θα επιθυμούσαν να εντάξουν στο φοιτητικό τους δυναμικό.

Εξετάσεις – Βαθμολογία – Εθνικό Απολυτήριο

Στο τέλος της διετίας ο μαθητής δίνει Πανελλήνιες Εξετάσεις στα μαθήματα που έχει επιλέξει.
Ο τελικός βαθμός του Εθνικού Απολυτηρίου διαμορφώνεται κατά 80% από το γραπτό διαγωνισμό και κατά 20% από τις εργασίες, οι οποίες σημειωτέον βαθμολογούνται και από δεύτερο εξωτερικό εξεταστή.

Εάν ο μαθητής ισοσκελίσει την προσφορά του πανεπιστημίου, πόσο μάλλον αν την υπερκαλύψει, είναι αυτοδίκαια μέλος του ΑΕΙ όπου έχει δηλώσει ότι θέλει να πάει.

Αξιολόγηση

Το νέο Λύκειο αξιολογείται. Οι μαθητές αξιολογούν τους καθηγητές και οι καθηγητές αξιoλογούνται από Ανεξάρτητη Αρχή Αξιολόγησης.

Υποδομές

Το νέο Λύκειο έχει ποιοτικά αναβαθμισμένες υλικές υποδομές πράγμα για το οποίο στην περίπτωση του δημόσιο σχολείου οφείλει να μεριμνήσει το κράτος. Η χρηματοδότηση των σχολικών υποδομών εντάσσεται στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων με στόχο την έξοδο από την κρίση και την ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας.

2. Ενιαίο Εθνικό Σύστημα Ανώτατης Εκπαίδευσης

Το νέο τοπίο της τριτοβάθμιας

Δημιουργείται ΕΝΙΑΙΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ στο οποίο θα υπαχθούν όλα τα κρατικά πανεπιστήμια, τα κολέγια που είναι αναγνωρισμένα από χώρες της ΕΕ και τα ιδιωτικά εκείνα εκπαιδευτήρια που θα είναι σε θέση να τηρούν αυστηρές ακαδημαϊκές και υλικοτεχνικές προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος.

Τροποποίηση του Άρθρου 16

ΕΝΙΑΙΑ ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ για όλες τις παραπάνω μορφές πανεπιστημιακών ιδρυμάτων τα οποία θα αποκτήσουν τη μορφή «Νομικού Προσώπου Εκπαιδευτικού Δικαίου» μέσα από την τροποποίηση του άρθρου 16.

Με λίγα λόγια, δέσμευση όλων των παραπάνω πανεπιστημιακών ιδρυμάτων -ακόμη και αυτών που σήμερα λόγω της απουσίας ρυθμίσεων λειτουργούν κερδοσκοπικά- στην εξυπηρέτηση του συλλογικού αγαθού της ανώτατης εκπαίδευσης και ταυτόχρονα ανεξαρτητοποίηση των κρατικών πανεπιστημίων από το κράτος με ευέλικτους τρόπους λειτουργίας, αυτοδιοίκηση και ακαδημαϊκή ελευθερία, ελάχιστο αριθμό τμημάτων, ακαδημαϊκά προσόντα καθηγητών, όρους εγκαταστάσεων, αξιοκρατική πρόσβαση, κεφαλαιακή επάρκεια των ιδρυμάτων και χρηματοδότηση.

Μετατροπή των ιδιωτικών κερδοσκοπικών επιχειρήσεων σε κοινωφελή μη κερδοσκοπικά ιδρύματα που παράγουν υψηλή δημόσια και κοινωνική αξία, και αποκρατικοποίηση των κρατικών. Διότι όσο πέρα από κάθε θεσμική και πολιτική λογική είναι η λειτουργία πανεπιστημίων που κάνουν διανομή κερδών σε μετόχους, άλλο τόσο είναι η λειτουργία των πανεπιστημίων υπό το ίδιο νομικό καθεστώς με το οποίο λειτουργεί η Διεύθυνση Συγκοινωνιών, οι Εφορίες και οι Πολεοδομίες. Λευτεριά από το κράτος και δέσμευση για όλους σε έναν δημόσιο σκοπό.

Το νέο ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο:

Το νέο Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο Νομικό Πρόσωπο Εκπαιδευτικού Δικαίου πρέπει να
έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

1. Πλήρη αυτοδιοίκηση και ανεξαρτησία

Το πανεπιστήμιο πρέπει να μπορεί να επιλέγει αυτόνομα και να εκτελεί με ταχύτητα φωτός τις αποφάσεις που λαμβάνει γύρω από θέματα προσωπικού, πρόσληψης μελών ΔΕΠ και ίδρυσης ακαδημαϊκών τμημάτων και σχολών. Ταυτόχρονα πρέπει να έχει βαρύνοντα λόγο σχετικά με τον αριθμό των εισακτέων. Το πανεπιστήμιο πρέπει τέλος να απεμπλακεί από το δημόσιο λογιστικό σύστημα και τη γραφειοκρατία των ελέγχων νομιμότητας εν τέλει σκοπιμότητας που διενεργεί το Υπουργείο και να υιοθετήσει τους λογιστικούς κανόνες του ιδιωτικού τομέα ή ακόμα και τα διεθνή λογιστικά πρότυπα.

2. Αυξημένη χρηματοδότηση μέσα από την εισροή εναλλακτικών πόρων & έμφαση στην επιστημονική έρευνα και την ανάπτυξη τεχνολογίας.

Το πρόβλημα δεν είναι το ύψος της κρατικής χρηματοδότησης γενικώς. Άλλωστε σε ότι αφορά τους αμιγώς κρατικούς πόρους οι οποίοι διοχετεύονται στο δημόσιο πανεπιστήμιο η Ελλάδα κατέχει ήδη την έβδομη θέση στην ΕΕ. Το πρόβλημα έχει τρία σκέλη:

α) την αύξηση της κατά κεφαλήν δαπάνης,

β) την εξεύρεση εναλλακτικών πόρων για το πανεπιστήμιο. Πόροι οι οποίοι θα προέλθουν μέσα από τη διαχείριση της περιουσίας των πανεπιστημίων, μέσα από δωρεές και επενδύσεις-συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα και τους οργανισμούς του δημοσίου και

γ) την αύξηση της χρηματοδότησης για επιστημονική έρευνα, ανάπτυξη τεχνολογίας και καινοτομία. Σημειωτέον ότι στο σκέλος αυτό είμαστε ουραγοί στην Ευρώπη.

3. Καθιέρωση πραγματικής αξιολόγησης

Πρέπει να καθιερωθεί συγκριτική αξιολόγηση και αποτίμηση του ερευνητικού και εκπαιδευτικού έργου ομοειδών τμημάτων των ΑΕΙ και ΤΕΙ. Όλα ανεξαιρέτως τα εκπαιδευτικά ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης αξιολογούνται από μία Ανεξάρτητη Αρχή Αξιολόγησης στις δομές της οποίας συμμετέχουν και Εξωτερικοί Αξιολογητές. Δημιουργείται λίστα αξιολόγησης ανά ειδικότητα και τμήμα και point system χρηματοδότησης.

Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης πρέπει να δημοσιοποιούνται και υποχρεωτικά να συνδέονται με την πάσης φύσεως κρατική χρηματοδότηση, όχι για λόγους τιμωρίας αλλά με στόχο τη δημιουργία μίας «δημόσιας αγοράς» στην οποία θα πριμοδοτείται η πρωτοβουλία, η καινοτομία και η αποδοτικότητα.

4. Δομημένες Σχέσεις με ΔΕΚΟ, δημόσιους οργανισμούς και ιδιωτικές επιχειρήσεις,

Το πανεπιστήμιο πρέπει να αποκτήσει σχέσεις τόσο με το δημόσιο τομέα όσο και την επιχειρηματική κοινότητα. Οι σχέσεις αυτές (π.χ. του Πολυτεχνείου με τη ΔΕΗ, τον ΟΤΕ, τη Forthnet κ.α.) συμβάλλουν καίρια στην ανάπτυξη νέων τομέων οικονομικής δραστηριότητας, βελτιώνουν την τεχνολογία και φυσικά αυξάνουν τη συνάφεια των προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με την εξεύρεση θέσεων πρακτικής εξάσκησης για φοιτητές και ερευνητές σε επιχειρήσεις και οργανισμούς ενώ βελτιώνουν άμεσα τις προοπτικές επαγγελματικής σταδιοδρομίας των νέων.

Πρότυπο εδώ είναι τόσο οι εξειδικευμένες βιομηχανικές σχολές διαφόρων κρατών, όσο και τα τεχνολογικά και επιστημονικά πάρκα πανεπιστημίων όπου μπαίνουν και technology start up funds κα.

Επιπλέον, σε μεγάλο βαθμό το στοίχημα της περίφημης «πράσινης οικονομίας» θα κριθεί στο πεδίο της παραγωγής καινοτομίας και τεχνογνωσίας για την ανάπτυξη ελληνικής «πράσινης βιομηχανίας».

5. Αυστηροί όροι φοίτησης.

Παράταση φοίτησης μόνο για όσους εργάζονται έως περίπου μία διετία. Οι υπόλοιποι να έχουν δικαίωμα επανεξέτασης μέχρι ένα μάθημα. Τα μαθήματα να συρρικνωθούν. Να δοθεί έμφαση στη μεθοδολογία της επιστήμης και όχι στο άπλωμα της ύλης.

6. Άσυλο

Να προστατευτεί το πανεπιστήμιο με πρωτοβουλία της πολιτείας, η οποία οφείλει να εφαρμόσει το νόμο Γιαννάκου. Διαφορετικά να δοθεί η δυνατότητα για εσωτερική αστυνόμευση των ΑΕΙ. Το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο να γίνει Μουσείο και να μεταφερθεί η ακαδημαϊκή δραστηριότητα στην Πανεπιστημιούπολη.

Τα Κολέγια

Τα franchise ΚΕΣ που έχουν αναγνωριστεί ήδη από πανεπιστήμια τρίτων χωρών, και για τα οποία έγινε τόση φασαρία τους περασμένους μήνες εντάσσονται σταδιακά στο Ενιαίο Εθνικό Σύστημα Εκπαίδευσης.

Αρχικά ισχύει η αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων των αποφοίτων τους. Συνδετικός κρίκος θα είναι το εθνικό σύστημα αξιολόγησης. Μακροπρόθεσμα όμως, ο στόχος θα πρέπει να είναι διαφορετικός. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν πρέπει να παρέχεται από κερδοσκοπικά παραμάγαζα, που μόνο σοβαρά παραρτήματα ξένων ΑΕΙ δεν αποτελούν, αλλά από υπεύθυνα κοινωφελή μη κερδοσκοπικά ιδρύματα, που ιδρύει το κράτος ή κάποιος ιδιώτης. Η επίτευξη αυτού του στόχου όμως δεν εξαρτάται αποκλειστικά από την Ελλάδα. Η αμφισβήτηση της κερδοσκοπίας, του κατακερματισμού και των πολλών ταχυτήτων στο πανεπιστημιακό τοπίο της ΕΕ πρέπει να είναι στόχος ευρωπαϊκός και μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από την προώθηση και ολοκλήρωση μιας ατζέντας τύπου Μπολώνιας, όπου θα τεθούν οι βάσεις για το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο, το κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ανώτατης Εκπαίδευσης και τον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας.